هر آن چه که درباره رود سن باید بدانید!
رودخانه سن (Seine River)، قلب پاریس را میسازد و نماد زندگی و زیباییهای این پایتخت زیبا است. سواحل آن مملو از کتابفروشیهای سنتی و کافههای تاریخی است و قدم زدن در کنار آن یا سفر با قایق فرصتی مناسب برای کشف شگفتیهای پاریس فراهم میآورد. رود سن نهتنها یکی از مهمترین رودهای فرانسه است، بلکه تاریخ و فرهنگ غنی این کشور را نیز در دل خود جای داده است. از داستانهای باستانی گرفته تا تحولات مدرن، این رود شاهد وقایع متعددی بوده و بهعنوان یک منبع الهام برای هنرمندان و نویسندگان عمل کرده است. با دانستن این حقایق، میتوانید نگاهی عمیقتر به این رود افسانهای بیندازید و زیباییهای پنهان آن را کشف کنید. اگر مسافر تور پاریس هستید برای آشنایی بیشتر با رود سن، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
فهرست مطالب
- رود سن کجاست
- تاریخچه رود سن
- عمق و طول رود سن
- فیزیوگرافی رود سن
- هیدرولوژی رود سن
- اقتصاد رود سن
- توسعه رود سن
- بازدید از رود سن
- پل های معروف رود سن
- حقایق جالب درباره رود سن
رود سن کجاست؟
رود سن دومین رود بلند فرانسه پس از لوار است. این رودخانه از منطقه بورگوندی، نزدیک شهر دیژون سرچشمه میگیرد. سن رودخانهای آرام و با جریان کند است که از شهر ترویس عبور کرده و سپس به قلب پاریس، شهر نور میرسد. این رود پس از طی مسیری به سمت شمال غربی و عبور از پاریس، به کانال انگلیس میریزد. تصور پاریس بدون رود سن تقریباً غیرممکن است. این رودخانه با جریان آرام و منظرههای زیبایش، به یکی از نمادهای این شهر تبدیل شده است. گردشگران میتوانند با قایقسواری در رود سن، از مناظر دیدنی پاریس از جمله پلهای تاریخی، موزهها و بناهای معروف لذت ببرند.
تاریخچه رود سن
تاریخ پاریس بدون رود سن قابل تصور نیست. تاریخچه این رود بهعنوان یک شاهرگ حیاتی برای تجارت، به دو هزار سال پیش برمیگردد، زمانی که قبیلهای سلتی (Celtic Tribe) یک دهکده ماهیگیری بر روی جزیره دو لا سیت (Ile de la Cité) تأسیس کردند. این موقعیت استراتژیک به آنها این امکان را داد که در مسیر تجاری بین کانال انگلیس و دیژون رونق یابند. با گذشت زمان، این دهکده به بزرگترین شهر غرب تبدیل شد و امروزه بسیاری از جاذبههای پاریس در کنار این رود قرار دارند. سن نهتنها قلب تاریخی پاریس است، بلکه امروزه همچنان مکانی برای گشتوگذار و تجربه فرهنگ و زندگی روزمره در این شهر زیبا به شمار میرود.
عمق و طول رود سن
رود سن (Seine River) از شمالغربی دجان شروع میشود و از پاریس عبور کرده و سپس به کانال انگلیس میریزد. رود سن با طول حدود ۷۷۷ کیلومتر (۴۸۵ مایل) و عمق ۸ متر یکی از رودخانههای تاریخی مهم اروپا به شمار میرود و نقش حیاتی در حملونقل آبی داخلی فرانسه دارد. از قرون وسطا، سن به نماد پاریس تبدیل شده و ارتباط عمیق و نزدیکی بین این رود و شهر برقرار شده است. مرکز این رود در ایل دو فرانس (Île-de-France)، زادگاه سلطنت فرانسه و قلب امروزی کشور است.
فیزیوگرافی رود سن
رود سن، یکی از رودخانههای معروف فرانسه، از ارتفاعاتی در بورگاندی (Burgundy) آغاز میشود و در مسیر خود از مناطق مختلفی عبور میکند. این رود ابتدا به سمت شمال غربی جریان مییابد و به منطقه شاتیلون (Châtillon) میرسد و در آنجا با رود اوب (Aube) پیوند میخورد. پس از عبور از شهرهای مختلف، به پاریس وارد میشود و در این شهر با دو رود دیگر، یعنی مارن (Marne) و اوآز (Oise)، همپیوند میشود. رود سن با چرخشهای ملایم و آرام خود، به سمت نورماندی پیش میرود و در نهایت به کانال انگلیس میریزد. دهانه این رود جاذبههای طبیعی خاصی دارد و پدیدهای به نام طغیان جزر و مدی در آنجا دیده میشود. رود سن از منبع خود تا پاریس از نوارهایی هممرکز از سنگهای رسوبی جوان عبور میکند که در یک حوضه ساختاری قرار دارند. در مرکز این حوضه، دشتهای سنگ آهکی واقع شدهاند که پاریس را احاطه کردهاند.
سنگهای این منطقه بهآرامی به سمت پاریس متمایل شده و جبهههای سنگ آهکی و درههای باریک رس را به وجود میآورند. این جبههها بهوسیله رود سن و سرشاخههای آن شکسته شده و شکافهای قابلتوجهی ایجاد کردهاند. با نزدیک شدن به پاریس، درههای عمیق رودخانه جزیرههایی از دشتهای حاصلخیز را جدا میکنند که از زمانهای قدیم زمینهای غلهزار غنی را تأمین کردهاند. بخش پایینی رود سن به سمت شمال غربی جریان دارد و در این مسیر به دریا میرسد. حوضه سن هیچ تضاد چشمگیری در ارتفاعات ندارد و بهآرامی به سمت سطح دریا نزدیک میشود، که این امر باعث شده رودخانه بهراحتی قابل ناوبری باشد.
هیدرولوژی رود سن
بخش زیادی از حوضههای آبریز سن از سنگهای قابل نفوذ تشکیل شده است که این ویژگی باعث کاهش خطر سیلابهای رودخانهای میشود. بارش در این مناطق نسبتا کم است و معمولاً بین ۲۵ تا ۳۰ اینچ (۶۵۰ تا ۷۵۰ میلیمتر) در طول سال بهصورت باران توزیع میشود؛ همچنین برف در ارتفاعات جنوبی و شرقی بهندرت دیده میشود. رودخانه یون (Yonne) که از ارتفاعات بلورین غیرقابل نفوذ نشأت میگیرد، بهخاطر نوسانات زیاد جریان خود، تأثیر بیشتری روی جریان رود سن دارد. با این حال، رود سن منظمترین و مناسبترین رودخانه بزرگ فرانسه برای کشتیرانی به شمار میرود. در تابستان، سطح آب ممکن است بهشدت کاهش یابد، اما بانکهای شنی که در رود لوآر (Loire) رایج هستند، در این رودخانه دیده نمیشوند. سیلابهای زمستانی معمولاً خطرناک نیستند، اما در ژانویه ۱۹۱۰ بارش باران سنگینی باعث شد که سطح آب در پاریس به بیش از ۲۸ فوت برسد و مناطق پایینی شهر را زیر آب ببرد.
در ژانویههای ۱۹۲۴ و ۱۹۵۵ نیز آب رود سن به بیش از ۲۳ فوت در پاریس رسید. بهطور کلی، میانگین جریان آب در پاریس حدود ۱۰,۰۰۰ فوت مکعب (۲۸۰ متر مکعب) در ثانیه است که با نرخ سیلاب سال ۱۹۱۰ که به ۸۳,۰۰۰ فوت مکعب در ثانیه رسید و حداقلهای سالهای ۱۹۴۷ و ۱۹۴۹ که به ۷۰۰ فوت مکعب در ثانیه کاهش یافت، قابل مقایسه است.
اقتصاد رود سن
رود سن، بهویژه در بخشهای پایینی خود، بهعنوان یک بزرگراه ترافیکی عالی عمل کرده که پاریس را به دریا و بندر بزرگ لهاور (Le Havre) متصل میکند. در قرن ۱۶، شهر روئن (Rouen) که ۷۵ مایل از دریا فاصله داشت، مهمترین بندر فرانسه بود، اما با رشد لهاور در قرن ۱۹، این موقعیت تغییر کرد. کشتیهای با عمق ۱۰ فوت میتوانند به اسکلههای پاریس دسترسی پیدا کنند و بیشتر ترافیک شامل محصولات نفتی و مصالح ساختمانی به تأسیسات بندر پاریس هدایت میشود. سیستم پایین رود سن با رود راین از طریق رود مارن و با آبراههای بلژیک ارتباط دارد. همچنین آب رود سن منبع حیاتی برای جمعیت محلی است و ایستگاههای بزرگ برق از آن استفاده میکنند. نیمی از آب مصرفی در منطقه پاریس و سهچهارم آب منطقه روئن تا لهاور از این رود تأمین میشود.
توسعه رود سن
توسعه رودخانه سن در قرن نوزدهم بهعنوان یک نیاز اساسی مطرح شد، چرا که با وجود ملایمت نسبی این رودخانه، بهبودهایی برای ناوبری آن ضروری به نظر میرسید. به همین دلیل، سطح آب با ساخت سدها و مخازن ذخیرهسازی در حوضه رودخانه یان بالا برده شد. دریاچه ستون (Lake Settons)، که در سال ۱۸۵۸ ایجاد شد، در ابتدا برای شناورکردن چوب طراحی شده بود، اما مخازن جدیدتری مانند کِرِسنت (Crescent) و شومسون (Chaumeçon) به کاهش سیلابها و تأمین آب پایدار در تابستان کمک کردهاند. از سال ۱۹۵۰، چندین مخزن بزرگ دیگر نیز در بالادست حوضه ایجاد شدهاند که مناطق وسیعی را تحت پوشش قرار میدهند. بهعنوان مثال، مخزن سن تقریباً ۲۵۰۰ هکتار را پوشش میدهد و مخزن مارن، بزرگترین دریاچه مصنوعی در غرب اروپا است. این مخازن که در میان طبیعت بکر و جنگلها قرار دارند، به پناهگاه پرندگان و جاذبههای گردشگری جذابی تبدیل شدهاند.
بازدید از رود سن
دو سوی رود سن، یکی به نام سمت چپ (La Rive Gauche) و دیگری سمت راست (La Rive Droite) معروف هستند. هر دو قسمت بهعنوان محل میراث جهانی یونسکو ثبت شدهاند و هر یک جاذبههای منحصربهفردی از زندگی و فرهنگ پاریس را به بازدیدکنندگان معرفی میکنند.
سمت چپ رودخانه سن
سمت چپ رودخانه (La Rive Gauche) منطقهای است که همواره با دنیای ادبیات و هنر در ارتباط بوده و برای کافهنشینی مشهور است. افرادی چون ارنست همینگوی (Ernest Hemingway)، پابلو پیکاسو (Pablo Picasso) و آنری ماتیس (Henri Matisse) زمانی این منطقه را خانه خود مینامیدند و امروزه این مکان بهترین نقطه برای گمشدن در خیابانها و تماشای زندگی پاریسیها است. میتوانید یک شکلات داغ سنتی در کافه لَ دو ماگو (Le Deux Magots) نوش جان کنید، در کوچههای پرپیچوخم محله لاتین (Latin Quarter) به کاوش بپردازید یا به فروشگاههای قدیمی که در کنار رودخانه برپا شدهاند، سری بزنید. سمت چپ رودخانه نهتنها بهعنوان یک منطقه تاریخی و فرهنگی شناخته میشود، بلکه فضایی دلپذیر برای تجربه زندگی روزمره پاریس و لذتبردن از هنر و ادبیات را نیز به بازدیدکنندگان ارائه میدهد.
سمت راست رودخانه سن
قسمت راست سن (Rive Droite) در مقایسه با کنار چپ (Left Bank)، که به هنر و فلسفه شناخته میشود، بیشتر با تجارت و بازرگانی مرتبط بوده است. این سمت سن بهطور سنتی ثروتمندتر از سمت دیگر بود، اما امروزه این وضعیت چندان صادق نیست. همچنین، این سمت به بسیاری از جاذبههای معروف پاریس، از جمله موزه لوور (Louvre Museum) و طاق پیروزی (Arc de Triomphe)، دسترسی دارد.
بوکینیست ها
یکی از ویژگیهای منحصربهفرد و جذاب که هنگام قدمزدن در کنار سن با آن مواجه میشوید، فروشندگان مستقل کتاب یا همان بوکینیستها (Bouquinistes) هستند که کتابهای قدیمی، مجلات و اقلام جمعآوریشده را از جعبههای فلزی سبزرنگ نمادین خود به فروش میرسانند. گشتوگذار در میان بوکینیستها در دو سوی سن، تجربهای اصیل و پاریسی است؛ این کتابفروشها منبعی عالی برای سوغاتیها و هدایای منحصربهفردی هستند که میتوانید پس از سفر خود به خانه ببرید.
پل های معروف رود سن
بیش از دوازده پل، دو ساحل چپ و راست سن را به هم متصل میکند. هر یک از این پلها دارای تاریخچه و ویژگیهای منحصربهفردی هستند، اما برخی از آنها واقعاً برجسته بوده و به چشم میآیند. این پل ها عبارتاند از:
پل پونت نئوف
پل پل پونت نئوف (Pont Neuf) که دو ساحل را به جزیره دو لاسیته متصل میکند، قدیمیترین پل روی سن است. این پل به دستور شاه هنری سوم ساخته شد و در سال ۱۶۰۷ افتتاح گردید. پل نو بهخاطر طاقهای سنگی خیرهکنندهاش شناخته میشود.
پل الکساندر سوم
بسیاری پل الکساندر سوم (Pont Alexandre III) را که در سال ۱۹۰۰ به پایان رسید، زیباترین و مجللترین پل پاریس میدانند. این پل به سبک بُهوس-آرت (Beaux-Arts) طراحی شده و به خاطر چراغهای زینتی و مجسمههای طلایی که در هر دو سمت آن قرار دارد، معروف است. این پل به نام تزار الکساندر سوم نامگذاری شده تا روابط فرانسه و روسیه را جشن بگیرد.
پل دز آرت
پل دز آرت (Pont des Arts) که بیشتر به نام «پل قفلهای عشق» شناخته میشود، یک مسیر پیادهروی است که ساحل چپ را به موزه لوور (Louvre Museum) در ساحل راست متصل میکند. قفلها بهتازگی بهدلیل وزن بسیار زیادشان برداشته شده و با پنلهای هنری جایگزین شدهاند. این پلها نهتنها نمادهای زیبایی از معماری هستند، بلکه هر کدام داستانهای خاصی را روایت میکنند و بخشی از جاذبههای فرهنگی و تاریخی پاریس بهحساب میآیند.
حقایق جالب درباره رود سن
- با وجود تغییرات و توسعههای زیادی که انسانها در طول تاریخ ایجاد کردهاند، مسیر این رودخانه از ۱۲,۰۰۰ سال قبل از میلاد تا کنون تقریباً ثابت باقی مانده است.
- دهانه رود سن در بندر بزرگ لهاور (Le Havre)، بهعنوان یکی از بزرگترین دهانههای فرانسه، با مساحتی نزدیک به ۱۰,۰۰۰ هکتار، مناظر طبیعی فوقالعادهای از دشتهای نمکی و زمینهای مرطوب را به نمایش میگذارد. این اکوسیستم غنی بهدقت تحت حفاظت قرار گرفته است و فرصتی بینظیر برای کشف زیباییهای طبیعی و حیاتوحش منحصربهفرد ارائه میدهد.
- وایکینگها در سال ۸۴۱ به ناحیه نیوستریا (Neustria) یورش بردند و روئن (Rouen) را به آتش کشیدند. آنها در حین پیشروی به سمت فرانسه، با کشتیهای بلند و معروف خود، به رود سن سفر کردند و این ناحیه را به محاصره درآوردند!
- رود سن، با قدمتی صدساله، هر سال ۱ درصد احتمال طغیان دارد. در سال ۱۹۱۰، پاریسیها در پی یک سیل بیسابقه که سطح آب را تا ۸.۶۲ متر بالاتر از پل دُ آوستِرلیتز (Pont d’Austerlitz) رساند، ناچار بودند با قایق در شهر تردد کنند.
- کلیسای جامع روئن (Rouen Cathedral)، که در کنار رود سن در شهر روئن قرار دارد، بهعنوان بلندترین کلیسای فرانسه شناخته میشود. این مکان مقدس نهتنها بهخاطر معماری خیرهکنندهاش، بلکه بهدلیل تاریخ پرفرازونشیبش نیز مورد توجه قرار دارد. جالب است بدانید که در این کلیسا یکی از سه مقبره ریچارد شیردل (Richard the Lionheart)، پادشاه معروف انگلستان، وجود دارد. بازدید از این کلیسای تاریخی میتواند تجربهای عمیق و آموزنده برای علاقهمندان به تاریخ باشد.
- رود سن تأثیر واقعی بر نحوه شمارهگذاری خیابانهای پاریس داشته است. خیابانهایی که بهصورت عمود یا مایل به رودخانه هستند، همیشه شماره اول خود را در ورودی خیابان از سمتی که به سن نزدیکتر است، قرار میدهند. اما خیابانهایی که موازی با رودخانه هستند، شمارهها را بر اساس جهت جریان آب بهصورت صعودی شمارهگذاری میکنند. این سیستم شمارهگذاری خیابانها نشاندهنده ارتباط عمیق پاریس با رود سن است و به بازدیدکنندگان کمک میکند تا به راحتی در شهر جابهجا شوند.
- غرق شدن کشتی تلماک (Télémaque) در سال ۱۷۹۰ در شهر زیبای روئن (Rouen)، به معما و افسانههای جذاب دنیای دریاها افزوده است. دلایل غرق شدن این کشتی هنوز روشن نیست و همین موضوع باعث شکلگیری داستانهای شگفتانگیزی درباره آن شده است. گفته میشود این کشتی به گنجی افسانهای مجهز بوده و بسیاری از مردم همچنان بر این باورند که این گنج در اعماق رودخانه سن گم شده و روزی ممکن است کشف شود.